چرا یونسکو به قذافی جایزه داد؟

به گزارش تیتر داغ؛ احسان سلطانی اقتصاددان در یادداشتی نوشت: در سال۱۹۵۳ در عملیات جستجوی میادین نفتی جدید در بیابان‌های جنوب لیبی، علاوه بر کشف مقادیر قابل توجهی نفت، به کشف مقادیر متنابهی آب شیرین، موسوم به «آب‌های فسیلی» منجر شد. چهار سفره عظیم آب فسیلی با ظرفیت‌های بین ۴۸۰۰ تا ۲۰هزار کیلومتر مکعب.

‏پس از روی کار آمدن قذافی، برای اولین بار در سال ۱۹۷۴ بهره‌برداری از این سفره‌ها با بودجه کاملاً دولتی در پنج مرحله طراحی شد که مرحله اول آن سال ۱۹۸۳ به بهره‌برداری رسید. قذافی دسترسی به آب را از حقوق اساسی مردم می‌دانست، برای همین هرگز کسی در لیبی برای آب پولی پرداخت نکرد.

در زمان اعلان جنگ علیه قذافی به رهبری ناتو در سال ۲۰۱۱، سه مرحله از پروژه رودخانه بزرگ دست ساز به پایان رسیده بود.اولین و بزرگترین مرحله، تأمین دو میلیون متر مکعب آب در روز در امتداد خط لوله ۱۲۰۰ کیلومتری به بنغازی و سیرت بود که در ۱۹۹۱ افتتاح شد.

فاز دوم شامل تحویل یک میلیون متر مکعب آب در روز به ساحل غربی بود و خطوط لوله‌ای که آب طرابلس را کاملا تأمین می کرد. فاز سوم گسترش چاه‌های جدید وتامین نیاز آب توبروک بود. شبکه۴هزار کیلومتری از لوله‌های بتونی به قطر ۴متر که برای جلوگیری از تبخیر آب در زیر ماسه ها دفن شده بودند.

‏برای این منظور ۱۳۰۰ حلقه چاه، ۵۰۰هزار قطعه لوله، ۳۷۰۰کیلومتر جاده و ۲۵۰ میلیون متر مکعب خاکبرداری وجود انجام شد. دولت لیبی برای تولید لوله‌ها، مخازن نگهداری، دستگاه‌های پمپاژ، کارخانه‌های متعددی ساخت و کلیه نیازهای این پروژه بصورت بومی توسط شرکت‌های خارجی در خود لیبی انجام داد.

در ۲ مرحله پایانی پروژه که پس از ۲۰۱۱ پیش‌بینی شده بود، گسترش شبکه توزیع برای آبیاری و زیر کشت بردن حدود ۱۵۵هزار هکتار از اراضی کشاورزی با هدف خودکفایی لیبی و صادرات بود.در سال۱۹۹۹یونسکو جایزه‌ای را برای تحقیق علمی و اجرای استفاده از آب‌های فسیلی در مناطق خشک به لیبی اعطا کرد.
با آغاز« بمباران بشردوستانه» ناتودر مارس۲۰۱۱ این پروژه کاملا تعطیل شد.در جولای۲۰۱۱ ناتو نه تنها خط لوله در نزدیکی بِرِگا را بمباران کرد بلکه کارخانه تولید لوله‌ها را با این ادعا که از آن به عنوان “انبار نظامی” و پرتاب راکت استفاده می‌شود بمباران کرد.

‏این تخریب خطوط انتقال آب تا آنجا پیش رفت که تأمین آب ۷۰٪ جمعیت وابسته به خطوط به خطر افتاد و یونیسف در گزارشی با اشاره به تخریب هدفمند این خطوط انتقال آب، اعلام کرد دسترسی دست کم ۴ میلیون شهروند لیبی به آب شرب و مصارف کشاورزی با مشکل مواجه شده است.
پس از قذافی این پروژه با هزینه های نجومی که آب را به طرابلس، بنغازی و سرت تا جنوبی ترین شهرهای این کشور از جمله کوفرا انتقال می‌داد، با حجم عظیمی از خسارت نیمه‌کاره رها شد و نه تنها ۳ فاز قبلی دچار آسیب جدی شد که ۲فاز مهم بعدی یعنی گسترش شبکه به صنعت کشاورزی نیمه‌کاره رها شد.