به کدام برنامه اقتصادی رای بدهیم؟

به گزارش تیتر داغ؛ اولین دور از مناظرات نامزد‌های ریاست جمهوری در شرایطی پایان یافت که بسیاری از مردم معتقدند، نتوانستند پاسخ سوالات خود را بیابند.

از آن جا که در مناظرات انتخاباتی، متاسفانه حاشیه بر متن غلبه می‌کند و از سوی دیگر همچنان، اقتصاد قسمت اعظم وعده‌های نامزد‌های سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری را به خود اختصاص می‌دهد، شاید بد نباشد که مروری بر چهار گروه از مهمترین وعده‌های آنان در این زمینه داشته باشیم.

سرانجام تورم در دولت بعد چه می‌شود؟

سعید جلیلی در این زمینه گفت: تورم یکی از مشکلات اصلی کشور است. زمانی که پول از کالا بیشتر باشد، تورم ایجاد می‌شود. بانک‌های ما روزانه دو هزار میلیارد تومان خلق پول می‌کنند و زمانی که پول تولید شود، اما کالا تولید نشود، تورم ایجاد می‌شود و راه اصلی مبارزه با تورم مدیریت این خلق پول است و ما نباید خلق پول بی‌حساب داشته باشیم.

عبدالناصر همتی نیز در مورد تورم بیان کرد: بودجه ما نسبت به سال گذشته تقریبا ۱۰۰ درصد افزایش پیدا کرد. این ۱۰۰ درصد افزایش پیدا کند منابع آن از کجا می‌آید؟ نتیجه این سلطه مالی بر سیاست‌های پولی یعنی تداوم روند تورم‌های گذشته که تمام سیاست‌های بانک مرکزی را خنثی می‌کند.

او افزود: ما تورم را با هدف ۸ تا ۱۲ درصد پیش بینی می‌کنیم که ان شاء الله بتوانیم تحقق ببخشیم و رشد اقتصادی حداقل ۵ درصد. من فکر می‌کنم بر اساس برنامه بلند مدت باید بشود ۸ درصد. با توجه به مشکلاتی که تحریم ایجاد شده و کمبود‌هایی که در سرمایه گذاری‌ها داشتیم، من با احتیاط می‌گویم حداقل ۵ درصد میانگین رشد ۴ سال آینده را باید در اقتصاد شاهد باشیم.

همچنین سید امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی در مورد تورم در دولت سلام اظهار کرد: برای کنترل تورم یک بسته ۵۱ محوری داریم که هر سال نصف سال قبل می‌شود؛ و در طول چهار سال به زیر ۵ درصد برسد.

علیرضا زاکانی نیز در این زمینه گفت: ما موضوع تورم را خوب می‌شناسیم؛ افرادی که می‌گویند ما در کوتاه مدت تورم را یک رقمی می‌کنیم این موضوع رکود تورمی به همراه می‌آورد که بسیار خطرناک است و نکته بعد هم این است که اگر با سرکوب قیمت در تولید بخواهیم نرخ تورم را مهار کنیم به جای تنظیم بازار، اصلاح نظام تولید کالا و خدمات و حذف رانت خواران باعث مشکلات جدی خواهیم شد.

وی بیان کرد: معتقدم که تورم را حتما باید مهار کرد، اما راهش فی البداهه در سر قیمت زدن نیست و نیاز به کنترل دارد و با تولید است که می‌توان این امر را کنترل کرد.

همچنین ابراهیم رئیسی در مورد تورم اظهار کرد: خلق نقدینگی و استقراض بانک مرکزی باید به کمترین میزان خود برسد تا گره را باز کند. به عقیده من دولت دارد پرهزینه اداره می‌شود که باید از هزینه هایش کاسته شود و به عبارت دیگر نرخ تورم باید کاهش یابد. اینکه باید تورم یک رقمی شود بله، خیلی باید‌های دیگر وجود دارد. اما برنامه‌هایی داریم که این‌ها امکان پذیر خواهد بود.

محسن مهرعلیزاده نیز برنامه خود را برای کنترل تورم اینطور تشریح کرد:۲۲۰۰ میلیارد تومان یارانه پنهانی را که سالانه صنایع بزرگ دریافت می‌کنند ۱.۷ برابر کل بودجه کشور است که اگر بخشی از آن وارد بودجه شود می‌توان تورم را در ۲ الی ۳ ماه نخست متوقف کرد و به زیر ۳۰ درصد رساند و در انتهای دولت تورم را تک رقمی کرد.

محسن رضایی نیز در نظر دارد تا با ایجاد ایالت‌های اقتصادی، تورم را کنترل کند. او گفت: دنبال تغییر ساختار دولت هستم از این‌رو ایالت‌های اقتصادی را راه می‌اندازم و دست سیاستمداران را از اقتصاد قطع می‌کنم تا با ایجاد تورم دست در جیب مردم نکنند. ایالت‌های اقتصادی طرح بومی شده واگذاری اختیارات به استان‌ها و مناطق کشور است. باید نهاد دولت در ایران اصلاح شود.

دولت سیزدهم چقدر یارانه می‌دهد؟

حاشیه سازترین وعده انتخاباتی هر کدام از نامزد‌های ریاست جمهوری مربوط به پرداخت یارانه است. وعده یارانه ۴۵۰ هزار تومانی محسن رضایی از روز اول شروع تبلیغات، از تمام این وعده‌ها پرحاشیه‌تر بود. او در این زمینه توضیح داد: از دو منبع صرفه‌جویی، منابع یارانه ۴۵۰ هزارتومانی به دست می‌آید یکی صرفه‌جویی یارانه‌هایی که ثروتمندان از بنزین به دست می‌آورند، که آن را قطع می‌کنیم و این ۴ میلیارد دلاری که از کل یارانه‌های بنزین، گازوئیل، آب، برق و… می‌شود را به ۴۰ میلیون نفر می‌دهیم.

رضایی افزود: غیر از این ارز‌های ۴۲۰۰ تومانی که به دست واسطه‌ها می‌رود و نهاده می‌خرند و با قیمت گزاف می‌فروشند را آزاد می‌کنیم و از آن برای پرداخت یارانه استفاده می‌کنیم.

او تاکید کرد: با پرداخت یارانه ۴۵۰ هزارتومانی هیچ یک از قیمت‌ها افزایش نمی‌یابد و فشار هم به بودجه دولت وارد نمی‌شود چرا که اصلا دست به بودجه دولت نمی‌زنیم.

مهرعلیزاده نیز در این زمینه اینطور گفت: اعطای کمک‌های ریالی و کنترل قیمت‌ها راه حل جایگزین تخصیص ارز ۴۲۰۰ تومانی است. معتقدم اگر صنوف و نهاد‌های مردمی مرتبط را مسئول کنترل قیمت‌ها کنند بهتر به نتیجه می‌رسیم و دولت می‌تواند در برخی موارد خودش یارانه‌هایی اعمال کند.

او افزود: پول برای ۵ برابر کردن یارانه‌ها موجود است، اما به جیب واحد‌ها و شرکت‌هایی می‌رود که محصول نهایی را به قیمت جهانی به مردم می‌دهند. پرداخت یارانه به ۵ دهک جامعه، از ماه دوم عملیاتی می‌شود و از ماه سوم در جیب مردم است.

همچنین همتی بیان کرد: توزیع درآمد در کشور نامناسب است و ابزار‌های اصلاح این توزیع درآمد همچون یارانه ۴۵ هزار تومان پرداخت می‌شود و باید این موارد اصلاح شود. من حتماً برنامه‌ی خاصی برای پرداخت یارانه‌ها دارم، اما عدد آن را اعلام نمی‌کنم و شعار پوپولیستی نمی‌دهم.

زاکانی نیز در این زمینه اظهار کرد: یارانه فعلی یک ظلم بزرگ بوده و از اشکالات جدی است که باید برطرف شود، ۷۰ هزار میلیارد در سال یارانه می‌دهیم و ۳۰۰ هزار میلیارد هم یارانه پنهان داریم، اما اگر هدفمند پرداخت شود، فقر مطلق از بین می‌رود و زمینه فعالیت ایجاد شود. یارانه‌ها را باید شفاف، هدفمند و در جهت درست به مردم بدهیم.

همچنین رئیسی در مورد نظام پرداخت یارانه بیان کرد:: یارانه‌ها مسئله مهمی است و یارانه‌ها باید برابر قانون پرداخت شود و تصمیم ما این است که یارانه‌ها را پرداخت کنیم، ولی باید یارانه‌ها عادلانه پرداخت شود. از یارانه‌های پنهان، افراد خاصی بهره مند می‌شود در حالی که همه خانواده‌ها خودرو ندارند بعضی خانواده‌ها چند خودرو دارند. یارانه افراد ثروتمند باید به نیازمندان اختصاص پیدا کند.

قاضی زاده هاشمی درباره برنامه اش برای ساماندهی یارانه‌ها اظهار کرد: در داستان یارانه می‌توان از زوایای مختلفی به آن نگاه کرد. چرا مردم ما نیاز به یارانه پیدا می‌کنند؟ وقتی وظیفه دولت پرداخت یارانه است که شکاف طبقاتی در جامعه شکل گرفته باشد. فاصله پایین‌ترین دهک تا بالاترین دهک در کشور ما ۱۵ برابر است و برای حل این مشکل باید یارانه پرداخت شود، ولی نحوه توزیع یارانه در کشور ما اشتباه است و گرانی خلق می‌کند.

وی ادامه داد: من مخالف ساماندهی یارانه‌های پنهان نیستم. سامانه جامع بیمه یارانه را ساماندهی کردیم و طبق آن مردم به سه گروه تقسیم می‌شوند. باید با شکاف درآمد و هزینه هوشمند برخورد شود.

جلیلی نیز در مورد یارانه اینطور گفته که اگر کسی خود را مسئول می‌داند، فقط این نیست که یک نان بخور و نمیر و یک یارانه به مردم بدهد. او برنامه خود را در قالب یک سبد غذایی به مردم معرفی کرده است. او گفت: ما در ۱۳ قلم کالا که این ۱۳ قلم باید حتما به مردم برسد تا یک تغذیه مناسب و متعادل داشته باشند یعنی طبق استاندارد‌ها روزی باید دو هزار و ۵۰۰ کیلوکالری طیفی از موادمغذی را مردم دریافت کنند تا یک جامعه سالم داشته باشیم.

سرانجام بازار مسکن در دولت آینده

بازار بی سر و سامان مسکن نیز یکی از دغدغه‌های مردم و البته یکی از بازار‌های پررونق وعده برای نامزد‌های سیزدهمین دوره ریاست جمهوری است.

محسن رضایی برنامه خود را در مورد این بازار اینطور تشریح کرد: کسانی که خانه بسازند به بازار سرمایه وصل می‌شوند و سرمایه آن‌ها از این بازار وصل می‌شود و متقاضیان مسکن که می‌خواهند خانه بخرند یا بسازند به بانک‌ها متصل می‌شوند. به این وسیله از یک طرف بانک‌ها به بازار مسکن می‌روند و از سوی دیگر بازار سرمایه به این عرصه وارد می‌شود. سایت «خانه‌یار» را امروز برای مساله مسکن، ایجاد کردیم.

جلیلی نیز اظهار کرد: اقتصاد مسکن یکی از مسائل بسیار مهم است و ما باید مسکن را از یک کالای سرمایه‌ای به یک کالای مصرفی تبدیل کنیم و کسی نباید برای اینکه سرمایه دارتر شود، مسکن بخرد و نباید به آن به عنوان یک کالای سرمایه‌ای نگاه کند. باید برای ساخت مسکن به جوانان تسهیلات پرداخت شود.

وی ادامه داد: مسکن مهر ظرفیت خوبی بود، اما ایراداتی داشت که باید آن ایرادات برطرف شود. می‌توان به یک طرح ایراد وارد کرد، اما نمی‌توان کلاً آن را نادیده گرفت که متاسفانه در این دولت به مسکن مهر اینگونه نگاه شد و به کل آن را کنار گذاشتند.

همچنین همتی برنامه دولتش برای سر و سامان دادن به مسکن را اینطور بیان کرد: در خیلی از کشور‌های دنیا ساخت مسکن توسط دولت‌ها انجام نمی‌شود، بلکه دولت‌ها زمینه لازم را برای ساخت مسکن فراهم می‌کنند. واگذاری زمین‌های ارزان قیمت و حتی مجانی، در همه جا اتفاق می‌افتد و ما هم باید مورد توجه قرار دهیم.

همتی اضافه کرد: نکته دیگر که فکر می‌کنم علاوه بر ساخت مسکن باید انجام شود، این است که دولت نهاد‌های عمومی دولتی به خصوص شهرداری‌ها را ترغیب کرده و امکاناتی در اختیارشان قرار بدهند تا بتوانیم مسکن استیجاری تولید کنیم. در خیلی از کشور‌های پیشرفته دنیا شما مسکن استیجاری دارید که آن را در اختیار جوانانی قرار می‌دهید که تازه ازدواج می‌کنند.

زاکانی نیز در این زمینه گفت: نوع مواجهه ما با مسئله مسکن این خواهد بود که مالیات بر خانه‌های خالی را جدی اجرا خواهیم کرد تا خانه‌های خالی ابزار سوداگری نشود.

زاکانی تصریح کرد: در سال اول دولت اقدام و اصلاح، با توسعه دولت الکترونیک، امکان صدور نصف روزه مجوز‌های ساخت مسکن را فراهم خواهیم کرد. علاوه بر این، بازآفرینی ۱۳۰ هزار متر مربع بافت فرسوده، در اولویت دولت اقدام و اصلاح خواهد بود. برای زوج‌های جوان، حتما مسکن استیجاری ارزان، به صورت صنعتی‌سازی و با لحاظ مسائل فرهنگی و اجتماعی تامین خواهد شد.

همچنین رئیسی گفت: کاهش هزینه مردم در گرو کاهش هزینه مردم در مسکن است. تا ۵۰ درصد هزینه مردم مسکن است و باید حل کنیم و در سال امکان ساخت یک میلیون مسکن وجود دارد و در ۴ سال حداقل ۴ میلیون مسکن ساخته خواهد شد و در روز اول دولت ساخت مسکن را اعلام خواهیم کرد. اگر در سال یک میلیون مسکن نسازیم، عقبیم و باید عقب ماندگی را جبران کنیم.

دولت سیزدهم اوضاع بورس را چگونه تغییر می‌دهد؟

سامان دادن به اوضاع بورس یا همان بازار سرمایه که در سال گذشته کام بسیاری از مردم را تلخ کرد، یکی دیگر از وعده‌های نامزد‌های انتخابات ریاست جمهوری سیزدهم است.

جلیلی اعلام کرده خودش هیچگاه در بورس سرمایه گذاری نکرده، اما در سال ۸۲ که فرزندم کوچک بود، برای وی در بورس یک سهام یک و نیم میلیونی خریدیم و نمی‌دانم که الان به کجا رسیده است. او برنامه اش را برای سامان دادن به بورس اینطور بیان کرد: زمانی که بازار سرمایه، به بازار سفته بازی و سوداگری تبدیل شود، نتیجه لازم را نخواهد داشت و اگر می‌خواهید بازار بورس آرامش پیدا کند، باید بین بازار پولی و بازار سرمایه هماهنگی وجود داشته باشد. هنر رئیس‌جمهور باید این باشد که بتواند بانک مرکزی، بیمه مرکزی و سازمان بورس را با هم در این جهت هماهنگ کند و همچنین تدابیری اندیشیده شود تا اگر کسی در این عرصه وارد شد اطمینان داشته باشد و یکی از برنامه‌های ما این است که در سه ماه اول، دولت آینده سازوکاری اندیشیده شود تا ریسک پذیری را برای سهامداران خُرد به حداقل برسانیم.

همتی نیز همچنان در تلاش برای این است که ثابت کند مسئولیتش در بانک مرکزی، دلیلی بر آسیب دیدن اعتماد مردم از سرمایه گذاری در بورس نبوده است. او گفت: حذف قیمت گذاری‌های دستوری از دیگر برنامه‌های من است. برخی می‌گویند بانک مرکزی باعث مسأله بورس شد که من هنوز جواب ندادم. مسئول بورس بانک مرکزی نیست و بانک مرکزی مسئول سیاست‌های پولی است.

او افزود: مردم در بورس ضرر کردند و از این وضعیت بسیار متاسفم. در شورای عالی بورس رئیس بانک مرکزی تعیین کننده نیست و فقط یک رای دارد. در دولت من قیمت گذاری دستوری وجود نخواهد داشت و مرکزی مهم برای سرمایه گذاری مردم خواهد بود. هنوز هم برخی می‌گویند بورس را می‌شود ۳ روزه حل کرد. بورس آیینه بخش حقوقی اقتصاد ما است. وقتی قیمت گذاری دستوری در بورس داریم معلوم است که با حباب مواجه می‌شویم.

مهرعلیزاده نیز در این زمینه بیان کرد: من عملگرا هستم و با درک صحیح می‌گویم، مسأله بورس یک بازار امن برای سرمایه گذاری و یک محمل خوب برای جذب نقدینگی و هدایت نقدینگی به سمت تولید است. یکی از روش‌هایی که از تورم جلوگیری می‌کند همین بورس است، اما در جایی که باید مداخله دولت را داشته باشیم، ارگان‌های غیر مسئول وارد اقتصاد می‌شوند و بعد برای اینکه به رانت برسند وارد این بازار‌ها می‌شوند.

مهرعلیزاده اظهار کرد: ما بایستی تولید و کار را مهم قرار دهیم. سهامداران عمده سه تا چهار برابر ارزش سهامشان پول بدست آوردند. مداخله قدرت‌های صاحب پول بورس را خراب کرد. مداخله دولت در بورس فقط در زمان شکست بازار باید اتفاق بیفتد.

زاکانی نیز در این باره گفت: علت وضع کنونی بازار سرمایه (بورس) این است که دولت بدون دقت مردم را دعوت به بازار سرمایه کرد؛ همان زمان هشدار دادیم. از ۱۰۰ درصد پول وارد شده، ۲۳ درصد آن در بازار اولیه هزینه شد و مابقی آن به بازار ثانویه رفت و باعث ایجاد حباب و دود شدن سرمایه شد.

او با بیان اینکه دولت اقدام و اصلاح، با دخالت‌های دستوری وارد بازار بورس نخواهد شد، خاطرنشان کرد: دخالت ما در این بازار، در راستای ایجاد ثبات و امیدبخشی به مردم خواهد بود. یکی از نمونه‌های دعوای درون دولت، در ماجرای واگذاری بسته دوم (پالایش یکم) بود که وزارت اقتصاد موافق بود و وزارت نفت مخالف! ما در دولتمان دعوا راه نمی‌اندازیم که دودش به چشم مردم برود.

قاضی زاده هاشمی نیز برنامه اش را برای کنترل اوضاع بورس اینطور تشریح کرد: دولت در این زمینه دو کار باید بکند. اول برخورد اضطراری، به عنوان نایب رئیس اول مجلس از یک سال پیش درگیر بازار سرمایه هستم یک گزارشی از تخلفات حقوقی و برخی از اشخاص حقیقی در آوردم که کجا تخلف کردند و تخلفشان نیاز به رسیدگی دارد و آن را در اختیار بازپرس قرار دادم.

وی ادامه داد: پیشنهادمان عدد ۱۳۰ هزار میلیارد است و که باید در بازار و خرید و فروش شود و به بازار بازگردد. این امکانش هست یعنی هم دارایی که این ۲۰۰ کد دارند قابلیت نقدشوندگی دارد هم اینکه از مالکانشان نگرفته ایم. این بازار را سبز می‌کند و بعد ذره ذره وقتی روند رشد داشت می‌توان اجازه داد که مردم ذره ذره پولشان را از بازار خارج کنند. اما بازار سرمایه یک اصلاحات نیز نیاز دارد.

قاضی زاده هاشمی بیان کرد: دنبال تشکیل کانون سهامداران حقیقی هستم. یک جایی که سهامداران را متمرکز کند. شورای عالی بورس در اختیار خصولتی‌ها نباشد که این‌ها را باید در میان مدت و دراز مدت اصلاح کنیم.

این نامزد انتخابات ریاست جمهوری تصریح کرد: تکثیر تالار‌های بورس فضایی برای ایجاد رقابت و توسعه است. برنامه‌ای برای اصلاح قیمت در بورس کالا داریم که تمام کالا‌ها در بورس کالا انجام می‌شود.

رضایی هم بیان کرد: بسیاری از مردم ما در رنج و نگرانی هستند. به دلیل دست‌های پنهانی در که بازار بورس ایجاد شد دولت شروع به تشویق مردم برای ورود به بورس کرد و از مرداد شهریور ۹۹ بورس سقوط کرد و مردم سیلی خوردند. دو برنامه برای احیای بورس دارم. ابتدا صندوق جبران زیان مالباختگان را تشکیل خواهیم داد و منابع آن هم محاسبه شده است.

وی با بیان اینکه ۶ توصیه به دولت درباره بورس کردم، اما گوش ندادند، افزود: بورس را اصلاح می‌کنم، این را به مردم قول می‌دهم. صندوق جبران زیان دیدگان بورس را درست می‌کنم و زیان دیدگان زیر ۵۰ تا ۱۰۰ میلیون را بیمه می‌کنم. می‌دانم ۷۰ هزار میلیارد در سال ۹۸ در بورس را چه حقوقدانانی خوردند و کسری بودجه دولت را تامین کردند. دیپلماسی اقتصادی را درست می‌کنم.

رئیسی نیز با بیان این که در بورس سهام ندارد، در این زمینه گفت: اشکالی که در بورس بود اینکه آگاهی بخشیدن به مردم با یک مدیریت جدی انجام نشد و وقتی مردم با تاکید دولت به بورس آمدند کار‌هایی که باید انجام نشد. سازوکار نظارتی بورس درست عمل نکرد و صندوق توسعه و تثبیت از نوسانات جلوگیری نکرد. حقوقی‌های بورس که حضورشان مثل بچه پولدار است و باید کنترل می‌شدند. بازار بورس رها نیست و کنترل شده است و مردم به کنترل دولت اعتماد کردند.

وی ادامه داد: بورس و بانک‌ها یکی از منابع تامین تولید در کشور هستند و اگر این پول سمت تولید می‌رفت این نوسانات را نداشتیم. بورس جای جبران کسری بودجه دولت نیست و باید اجازه داد حقوقی‌ها آن را دچار نوسان کنند. باید صندوق جبران خسارت برای کسانی که بسیار هستند فعال شود تا مردم اعتماد کنند و منابع صندوق قابل تامین است و اولا صندوق تثبیت در بورس هست و این مبلغ قابل تامین برای دولت است. تضمین خسارت هم با صندوق توسعه و هم صندوق تثبیت و هم با صندوق جبران خسارت قابل تامین است.

مناظرات انتخاباتی سال هاست که در کشور ما برگزار می‌شود، اما متاسفانه چندسالی است که نامزد‌های ریاست جمهوری بیشتر از این که در این مناظرات برنامه‌های خود را برای مردم تشریح کنند، درگیر حواشی می‌شوند، اما برای مردمی که قصد دارند تا با انتخاب خود کشور را از اوضاع نا به سامان اقتصادی که در حال حاضر با آن دست به گریبان است نجات دهند، لازم است که اظهار نظر‌های نامزد‌های ریاست جمهوری را در مورد موضوعات اقتصادی با یکدیگر مقایسه و در نهایت بهترین گزینه را برای سکانداری کشور در چهار سال و چه بسا هشت سال آینده انتخاب کنند.