«خیبرشکن» چگونه از نسل موشک‌های نقطه‌زن متولد شد؟/تحقق آرزوی محال

به گزارش تیتر داغ؛ عباس وهاج کارگردان مستند «مردی با آرزوهای بزرگ» درباره این مستند توضیح داد: ساخت این مستند برمبنای این روایت بود که قدرت موشکی ایران از کجا آغاز شد و چگونه پیش رفت. در اصل بنای ما این بود که نگاه جدیدی به شهید حسن طهرانی مقدم هم داشته باشیم. در تمام این سال‌ها از نقش این شهید در سال‌های جنگ و اینکه پدر موشکی ایران است، گفته شده است ولی ما به دنبال روایتی جدید بودیم.

وی یادآور شد: سال گذشته در سالگرد شهادت این شهید می‌خواستیم مستندی را از دستاوردهای انقلاب اسلامی و میراث وی بسازیم. همان مقطع شاهد رونمایی از موشک «خیبرشکن» به‌عنوان یک موشک جدید برای ایران اسلامی بودیم و با توجه به آنچه می‌خواستیم درباره شهید طهرانی مقدم روایت کنیم، به ذهن‌مان رسید سراغ موشک‌های با سوخت جامد شهید طهرانی‌مقدم برویم و درباره آنها صحبت کنیم. موشک «خیبرشکن» هم از نسل موشک‌های فاتحی بود که شهید طهرانی‌مقدم آن را پایه‌گذاری کرده بود.

این مستندساز افزود: در این مستند خیلی فوری روایتی از تاریخ جنگ و پیشرفت موشکی ایران ارائه می‌کنیم و بعد به ماجرای سوخت مایع و سوخت جامد در موشک‌سازی می‌رسیم و به نسل موشک‌های فاتح اشاره می‌کنیم. از سال ۷۰ به بعد تولید این موشک‌ها در دستور کار قرار گرفت که اصطلاحاً موشک‌های نقطه‌زن نبودند. در اصطلاح نظامی خطای ایده‌آل برای یک موشک نقطه‌زن ۵ تا ۱۰ متر است. موشک‌های فاتح نقطه‌زن نبودند و مقام معظم رهبری در دستوری به شهید طهرانی مقدم می‌گوید بیش از برد موشک، دقت آن مهم است.

وی ادامه داد: بعد از شهادت شهید طهرانی مقدم، همین مسیر ادامه پیدا می‌کند و موشک خیبرشکن با وزن بسیار پایین و با قابلیت نقطه‌زنی ساخته می‌شود. اتفاقات منجر به این دستاورد را در مستند روایت کرده‌ایم و گفته‌ایم که این موشک با هدف نابودی اسرائیل ساخته شده است.

کارگردان «مردی با آرزوهای بزرگ» درباره پرداختن به نقش حسن طهرانی مقدم در دوران جنگ بیان کرد: محور روایت در این مستند، شخص حسن طهرانی مقدم است و موضوعاتی که سراغ آن‌ها رفته‌ایم مرتبط با میراث این شهید است و اینکه مشکل اصلی ما همواره با اسرائیل بوده است. قدرت بازدارندگی ما برای همه در دنیا ثابت شده است. ضربات موشکی ما به پایگاه عین‌الاسد و اینکه آمریکایی‌ها هیچ پاسخی به آن ندادند، هم نشانه همین اعتراف به قدرت بازدارندگی ایران است. تمام صحبت‌های رسانه‌های اسرائیلی و دشمنان ما هم نشان می‌دهد که آن‌ها مدام قدرت موشکی ما را رصد می‌کنند و از آن می‌ترسند.

وهاج درباره نگاه اسرائیلی‌ها به جایگاه شهید طهرانی مقدم هم گفت: حسن طهرانی مقدم، در تمام سال‌هایی که ایران تحریم بود، روز به روز در کار خودش پیشرفت می‌کرد و روزبه‌روز کارهایی را به سرانجام می‌رساند که حتی دشمن مجبور می‌شد کلاه از سر بردارد. شهید طهرانی مقدم همواره یک تکه سیم‌خاردار را جلوی چشم خودش می‌گذاشت و این تکه را نماد روزهایی می‌دانست که در ایام جنگ، به ما حتی سیم‌خاردار هم ندادند تا جلوی صدام و ارتش بعث، حداقل دفاع را از خودمان داشته باشیم.

وی افزود: حسن طهرانی‌مقدم با دست خالی کارهای بزرگی کرد و آرزوهایی را که شاید خیلی‌ها در دنیا تنها در سرشان داشتند در این مرزوبوم به اجرا رساند. آن هم به دست بچه‌های خودمان. ماهواره نور۳ که در سال ۱۴۰۲ به آسمان پرتاب شد، از سکویی پرتاب شد که به دست حسن طهرانی مقدم ساخته شده بود و با موتور پرتاب شد که آن هم از میراث حسن طهرانی مقدم بود. امروز همین ماهواره در فضا و در مدار خودش قرار دارد و سیگنال می‌فرستد. خیلی از کارهایی که در آینده شاید به آن نیاز داشته باشیم، به میراث حسن طهرانی‌مقدم نیاز دارد و او بود که کلنگ اولیه آن‌ها را زد.

این مستندساز درباره ساختار مستند «مردی با آرزوهای بزرگ» و عدم استفاده از مصاحبه در این مستند عنوان کرد: شاید برداشت برخی از افراد این باشد که ساخت مستند بر مبنای آرشیو و با استفاده از نریشن، ساده‌تر است اما این ظاهر ماجراست و تکنیک‌های مربوط به این جنس مستندسازی و به ویژه استفاده دقیق و درست از آرشیو کار دشواری است. به همین دلیل خیلی وقت‌ها کار مستندسازی با رفتن سراغ مصاحبه و گفتگو ساده‌تر هم می‌شود. در فرآیند ساخت این مستند هم احساس کردیم مسائل و نکاتی هست که باید طرح شود و به همین دلیل شاکله اصلی را بر پایه نریشن قرار دادیم.

وهاج درباره تصاویر آرشیوی این مستند بیان کرد: بخشی از این تصاویر مربوط به روزهای انقلاب است و بخشی از آن‌ها تصاویر آرشیوی نیروی هوافضا بود که با همکاری معاونت فرهنگی نیروی هوافضا به آن دسترسی پیدا کردیم. بخش‌هایی از مستند هم مربوط به تصاویر تولیدی است که برای این بخش هم از نیروی هوافضا کمک گرفتیم.

وی افزود: پژوهش این مستند در حدود سه ماه و نیم طول کشید و تولید آن هم در حدود ۳ ماه زمان برد. این مستند یک بخش ابتدایی دارد که باید ریتم تندی می‌داشت چرا که می‌توانست حوصله مخاطب را سر ببرد. اطلاعات این بخش معمولاً چیزهایی است که مخاطب اطلاعات پراکنده‌ای درباره آن دارد و به همین دلیل باید با ریتم تند از آن عبور می‌کردیم. بخش دوم مربوط به پیشرفت‌ها می‌شود که در این بخش هم باز ریتم بالایی داریم تا مخاطب با روایت ما همراه باقی بماند. در بخش سوم که به آخرین نسل موشک‌های فاتح می‌رسد و به جمع‌بندی می‌رسیم، روایت اوج می‌گیرد و نقطه اوج همان لحظه تیتراژ پایانی است.

کارگردان «مردی با آرزوهای بزرگ» درباره عجیب‌ترین مشاهده خود در فرآیند ساخت این مستند گفت: عجیب‌ترین مورد برای خود من زحمات بچه‌های هوافضای سپاه و خستگی‌ناپذیری آن‌ها بود. این نیروها اراده بسیار ویژه‌ای برای رسیدن به آرمان‌های خود دارند. شگفتی بیشتر ما هم از مشاهده قدرت بالای موشکی و نظامی کشور بود. توانایی کشور در این بخش چنان بالاست که نه فقط دشمن که حتی گاهی خود ما را هم شگفت‌زده می‌کند.

منبع: مهر