تپش دائمی قلب صادرات نفت ایران؛ “خارگ” عمیق‌تر از قبل نفس می‌کشد

به گزارش تیتر داغ؛  جزیره خارگ که برخی آن را خارک نیز می‌خوانند، یکی از مهمترین و راهبردی‌ترین جزیره‌های ایران از نظر ارزش اقتصادی و بزرگ‌ترین مرکز صادرات نفت خام کشور است. این جزیره به دلیل نقش ویژه‌ای که در زمان دفاع مقدس در استمرار فعالیت‌های نفتی کشور داشته، به جزیره مقاوم خارگ مشهور است.

خارگ از توابع استان بوشهر است و به دو بخش مسکونی و منطقه عملیاتی نفتی تقسیم بندی می‌شود. در منطقه عملیاتی خارگ با بیش از چهل مخزن ذخیره نفت خام با گنجایش اسمی ۲۲ میلیون بشکه نفت خام، همچنین دو اسکله بزرگ صادراتی T و آذرپاد، نفت خام کشور از شرکت نفت فلات قاره و شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب دریافت و به مشتریان بین المللی عرضه می‌شود.

علاوه بر صادرات نفت خام توسط این شرکت‌های نفتی، شرکت پتروشیمی خارک که محصولات نهایی آن شامل پروپان، بوتان، نفتا، گوگرد و متانول می‌شود نیز، در این منطقه نقش به سزایی در اقتصاد کشور دارد.

اهمیت این جزیره جایی بیشتر نشان داده می‌شود که سفر به آن مانند قشم و کیش به سادگی امکان پذیر نیست و نیاز به دریافت مجوز از نهاد‌های نظامی و امنیتی دارد. در واقع می‌توان گفت به طور معمول، ورود به این جزیره برای افراد غیر بومی و غیرنفتی، غیرمجاز است.

ویژگی مهمی که باعث انتخاب این این جزیره به عنوان مبدأ اصلی صادرات نفت ایران شده، بافت مرجانی و ارتفاع مناسب آن از سطح دریاست. عمق دریایی اطراف این جزیره به گونه‌ای است که امکان عبور و مرور نفتکش و کشتی‌های تجاری به سادگی در آن وجود دارد.

اسکله تی (T) در جزیره خارگ

تلمبه طبیعی نفت با استفاده از شیب جزیره

ارتفاع خارگ از سطح دریا به گونه‌ای است که به صورت طبیعی، شیبی را ایجاد کرده که این شیب، کشور را از صرف هزینه‌های کلان برای تهیه تلمبه‌های گازوئیلی و زیرساخت‌های دیگر مورد نیاز انتقال نفت به اسکله‌ها بی نیاز کرده است؛ یعنی، این شیب باعث می‌شود که نفت بدون هیچگونه هزینه یا انرژی و به صورت کاملا طبیعی از طریق لوله‌ها و تاسیسات نفتی به سمت اسکله‌ها حرکت کند و توسط نفتکش‌ها بارگیری شود.

جالب توجه است که هیچ یک از جزیره‌های دیگر موجود در خلیج فارس یا حتی سطح جهان، شرایط بیان شده درباره خارگ را ندارند و برخی به همین دلیل خارگ را نفتی‌ترین جزیره جهان می‌نامند.

اسکله آذرپاد در جزیره خارگ

رشد صادرات نفت با وجود ادامه تحریم

با وجود این که بر اساس سیاست‌های ابلاغی مقام معظم رهبری، هدف اصلی اقتصاد ایران باید رهایی از وابستگی به نفت باشد، اما در شرایطی که هنوز تمام زیرساخت‌ها برای دستیابی به این هدف فراهم نشده و از سوی دیگر تمام تلاش تروریسم اقتصادی یعنی آمریکا و همپیمانانش، به صفر رساندن صادرات نفت ایران برای فلج کردن اقتصاد ملی ایران است، ضربان قلب صادرات نفت ایران یعنی خارگ هرچند که کمی نامنظم، اما همچنان ادامه دار است.

به گفته مسئولان مرتبط، صادرات نفت خام کشورمان که ۹۰ درصد آن از طریق جزیره مقاوم خارگ انجام می‌شود، این روز‌ها با افزایش چشمگیری همراه بوده آن هم در شرایطی که تغییری در وضع تحریم‌های ضد ایرانی انجام نشده است.

خارگ فقط خام فروشی نمی کند

همانطور که گفته شد ۹۰ درصد صادرات نفت خام ایران از طریق جزیره خارگ انجام می‌شود، اما فعالیت اقتصادی این منطقه تنها به صادرات نفت محدود نمی‌شود. موقعیت جذاب جغرافیایی و سهولت دسترسی به مواد اولیه در این جزیره سبب شده تا مسئولان نفتی کشور تصمیم راه اندازی تاسیسات ارزش افزوده صنعت نفت در آن را اجرایی کنند.

پتروشیمی خارک، گامی برای تحقق این تصمیمات بود که با استفاده از خوراک تولیدی شرکت‌های نفتی نزدیک به آن، به جای خام فروشی نفت، محصولات دارای ارزش بیشتری را تولید می‌کند. خوراک گازی که مورد نیاز این مجتمع پتروشیمی است توسط همین شرکت‌های نفتی نزدیک در دسترس آن قرار می‌گیرد؛ در این باره از مدت‌ها پیش قرار بود که گاز‌های فلری که در میدان نفتی فروزان بیهوده می‌سوزند و آلودگی زیست محیطی تولید می‌کنند، به عنوان خوراک گازی پتروشیمی خارک استفاده شوند، اما به دلایل مختلفی مثل به تفاهم نرسیدن مدیران نفتی و خروج شرکت‌های خارجی پس از اعمال محدودیت‌های تحریمی، این اتفاق رخ نداد.

متخصصان ایرانی، اما دست از تلاش بر نداشتند و طرح انتقال گاز از میدان نفتی فروزان به جزیره خارگ را با هر سختی که بود به سرانجام رساندند تا فلر‌ها به جای سوختن در آسمان زیبای خارگ و تنگ کردن نفس اهالی منطقه، در پتروشیمی خارک برای تولید محصولات پتروشیمایی استفاده شوند.

یک سوم از طول فلر میدان نفتی فروزان کاهش یافت

غلامرضا امیر شقاقی مدیرعامل شرکت پتروشیمی خارک در مراسم بهره برداری از طرح ملی انتقال گاز از میدان نفتی فروزان به جزیره خارگ اظهار کرد: در این طرح که با همکاری شرکت نفت فلات قاره و پتروشیمی خارگ انجام شد، توانستیم یک سوم از طول فلر میدان فروزان را کوتاه کنیم.

او افزود: فلر در میدان فروزان بسیار زیاد است در حالی که در سمت کشور عربستان که مرجان نامیده می‌شود، تقریبا فلری نیست و این مسئله بسیار مهم است و ما نباید از کشور های دیگر عقب بمانیم.

امیرشقاقی ادامه داد: این طرح ضمن کاهش آلودگی‌های زیست محیطی، نقش به سزایی در افزایش درآمد این میدان دارد، چون علاوه بر تامین خوراک پتروشیمی خارگ، بخشی از این گاز نیز در چاه‌های نفت استفاده می‌شود که می‌تواند به میزان ۱۰ هزار بشکه تولید این چاه‌ها را افزایش دهد.

او در پایان تاکید کرد: اگر مابقی این گاز به پتروشیمی خارگ تحویل داده شود، در واحد تولید متانول از آن استفاده خواهیم کرد.

گفتنی است این پروژه از هدر رفت روزانه ۴ میلیارد دلار گاز فلر جلوگیری می‌کند و در حالی که اکنون با وجود تمام دشمنی ها، صادرات نفت ایران ادامه دارد، متخصصان ایرانی در تلاشند تا  راه‌های جدیدی را نیز برای تکمیل زنجیره ارزش نفت و جایگزینی آن با صادرات نفت خام بیابند.