صعود ایران در زمینه ثبت پتنت‌های نانو/ فاصله طولانی ثبت اختراع تا تولید انبوه محصولات

به گزارش تیتر داغ؛ خودکفایی، واژه‌ای که امروزه سرلوحه کار بسیاری از جوانان قرار گرفته و سبب شده است تا تحریم‌های تحمیل شده بر کشور را به فرصتی برای پیشرفت تبدیل کنند؛ بنابراین راه رسیدن به خودکفایی پیشرفت در مسیر علم و دانش است.

در دنیای امروز نقش علم و دانش و به ویژه فناوری در ایجاد کسب و کار و رسیدن به موفقیت به شدت افزایش یافته است، البته در زمینه‌های مختلف مانند شرکت‌های دانش بنیان، مراکز رشد و فناوری جوانان نخبه‌ای با تکیه بر دانش بومی وجود دارند که برای به حرکت در آوردن موتور محرکه اقتصاد کشور و ایجاد کارآفرینی همچنین کسب و کار به سمت ارائه ایده‌های نوآورانه و اختراعات روی می‌آورند؛ بنابراین لازمه قرار گرفتن در مسیراقتصاد دانش محور ارائه ایده‌های خلاقانه، نوآورانه و ثبت آن‌ها است اما در این مسیر برخی ایده‌ها به دلایلی نمی‌توانند وارد بازار معاملات شده و به صورت یک محصول تولید شوند، در چنین شرایطی لازم است تا صاحبان این ایده‌ها برای حفاظت از ایده هایشان آن‌ها را در سیستم پتنت به ثبت برسانند.

پتنت ثبت سندی است که مبنی بر اعطای حق مالکیت به مالک اختراع برای حفاظت از اختراعات، ایده‌ها و ابداعات نوآورانه و فناورانه‌ای داده می‌شود که قابلیت ثبت در سیستم پتنت خارج از کشور را داشته باشد، این سند توسط اداره ثبت اختراع هر کشور واگذاری شده است که منجر به یک مالکیت فکری می‌شود و این در حالی است که به موجب این حق، مالک این توانایی را خواهد داشت تا در کشوری که اختراع خود را ثبت کرده است، برای مدت محدودی، از بهره برداری تجاری ایده اش توسط دیگران جلوگیری کند.

براساس گزارش پایگاه داده‌های فناوری نانو «استت نانو» در سال ۲۰۲۰ حدود ۲۲ هزار و ۴۶۲ پتنت در حوزه فناوری نانو درسیستم پتنت آمریکا ثبت شده که نیمی از این تعداد اختراعات ثبت شده متعلق به آمریکا است.

براساس آمار‌ها و مطالعات انجام شده بر روند ثبت اختراعات در حوزه فناوری نانو ایران توانسته است از سپتامبر ۲۰۱۹ تا سپتامبر ۲۰۲۰ تعداد گواهی‌ها و پتنت‌های ثبت شده حوزه فناوری نانو در سیستم ثبت اختراع آمریکا را از ۱۶ گواهی ثبت اختراع به ۲۴ پتنت در حوزه نانو برساند و از رتبه ۲۴ به رتبه ۱۹ صعود کند.

فناوری نانو در کشور یکی از جدید‌ترین حوزه‌هایی است که در زمینه‌های مختلف از جمله صنایع، نساجی، خودروسازی و به خصوص پزشکی بسیار کاربرد داشته است و در دوران شیوع کرونا محصولات نانو در زمینه‌های بهداشتی و پزشکی مانند ماسک‌های نانو با هزینه‌های بسیار کمتری نسبت به نمونه خارجی آن مورد استفاده عموم مردم قرار گرفت.

برخی پژوهش‌ها در حد مقاله باقی می‌مانند

هرچند که ایران در ارسال پتنت‌ها در همه حوزه‌ها از جایگاه مناسبی برخوردار نیست و علت اصلی این امر خود پژوهشگران هسنتد، زیرا طرح‌ها و ایده هایشان را صرفا در قالب مقاله نگه می‌دارند و در نهایت نتیجه پژوهش هایشان بطور رایگان در اختیار دیگر کشور‌ها قرار خواهد گرفت.

مهدی ضیغمی مدیر کانون پتنت ایران در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه فناوری  در خصوص اهمیت ثبت پتنت اظهار کرد: ثبت پتنت برای هر کشوری یک ابزار بسیار مهم در جهت درآمدزایی از فناوری‌های نوآورانه است که به همین دلیل سال ۹۴ کانون پتنت ایران توسط معاونت علمی تاسیس شد تا پتنت‌های محققان، شرکت‌های دانش بنیان و فناوران در شرکت‌های معتبر خارجی سیستم پتنت آمریکا ثبت شود.

او افزود: جدید و قابل استفاده بوده ایده‌ها در سطح جهانی و بدیهی نبودن آن‌ها از جمله شرایطی که سبب می‌شود تا مقالات ارائه شده به عنوان یک پتنت ثبت شود.

مدیر کانون پتنت ایران تصریح کرد: نزدیک به ۱۰ سال است که در حوزه پتنت در حال فعالیت هستیم، اما همچنان زیرساخت‌های کشور به شدت مریض بوده و نیاز به فرهنگ سازی دارد و همین امر هم موجب شده است تا برای ثبت پتنت درهمه حوزه‌ها از جایگاه خوبی برخوردار نباشیم.

ضیغمی بیان کرد: متاسفانه برخی به اشتباه بر این باورند که برای ثبت پتنت در خارج از کشور باید هزینه‌های بسیار زیادی را متحمل شد که همین امر سبب شده است تا بسیاری از ایده‌ها در حد همان مقاله باقی بمانند در حالی که به هیچ عنوان این گونه نیست و ۹۵ درصد هزینه‌ها توسط معاونت علمی پرداخت می‌شود  همچنین ما در کانون پتنت ایران افراد متخصصی داریم تا مقاله‌هایی را که قابلیت پتنت شدن دارند  تنظیم کرده و به سیستم‌های ثبت پتنت در خارج از کشور ارسال کنند.

مدیر کانون پتنت ایران در نهایت گفت: تنها با شکوفا کردن ظرفیت شرکت‌های دانش بنیان می‌توانیم به جایگاه بالایی در ثبت پتنت دست پیدا کنیم، زیرا پتنت‌ها بیانگر اهمیت هر کشور به بحث نوآوری در حوزه فناوری است.

افت ۱۶ درصدی ایران برای درخواست ثبت اختراعات جهانی

هرچند ایران از لحاظ ثبت پتنت در حوزه فناوری نانو از جایگاه تقریبا خوبی نسبت به دیگر حوزه‌ها برخوردار است، اما باید توجه داشت که سهم ایران در درخواست ثبت اختراعات جهانی در سال ۲۰۲۰ با افت ۱۶ درصدی همراه بوده است که علی رغم داشتن رشد ۲ در صدی در زمینه انتشار مقالات علمی جهان، اما کمتر از ۱/. درصد این مقالات به ثبت بین المللی رسیده اند که برای جبران این خلاء به فرهنگ سازی و ترمیم زیر ساخت‌های کشور در این زمینه احتیاج داریم تا به راحتی دستاورد های علمی محققان کشورمان بصورت رایگان در اختیار دیگر کشور‌ها قرار نگیرد.