وعده‌های یارانه‌ای نامزدها/ از یارانه پایه ۴۵۰ هزار تومانی تا سقف نفری یک میلیون تومان

به گزارش تیتر داغ؛ شمارش معکوس برای آغاز روند رای گیری سیزدهمین انتخابات ریاست جمهوری آغاز شده و نامزد‌ها در تلاش هستند تا در این روز‌های پایانی برنامه‌های خود را برای مردم تبیین کنند؛ همواره یک پای ثابت برنامه نامزد‌ها وعده‌های یارانه‌ای بوده است وعده‌هایی که در این دوره از انتخابات هم شاهد آن هستیم.

یارانه ای که هدفمند شد

هدفمند سازی یارانه‌ها برای حمایت از قشر ضعیف جامعه و کم کردن هزینه‌ها است و این برنامه هدفمند سازی یارانه زمانی خوب است که یارانه‌ها به قشر ضعیف جامعه پرداخته شود که منجر به رفاه اجتماعی شود. این هدفمندسازی یارانه‌ها را در اواخر دهه ۱۳۸۰ به اجرا گذاشتند. قانون هدفمندکردن یارانه‌ها در زمستان ۱۳۸۷ به صورت لایحه از سوی دولت نهم جمهوری اسلامی ایران ارائه شد و پس از مدت‌ها کش و قوس، با اعمال تغییراتی به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید. این لایحه قسمتی از طرح تحول اقتصادی می‌باشد که دولت احمدی‌نژاد آن را مطرح کرد. در آذر ۱۳۸۸، با بالاگرفتن اختلاف بین مجلس و دولت در خصوص نحوه در اختیار گرفتن درآمد ناشی از آزادسازی قیمت‌ها، این ماده به شورای نگهبان ارسال شد و با بررسی آن توسط این شورا، منابع مالی به وجود آمده در پی حذف یارانه‌های اجناس، می‌بایست در اختیار دولت قرار می‌گرفت.

از سال ۱۳۸۹ که قانون هدفمندی یارانه به مرحله اجرا در آمد، تاکنون مبلغ پرداختی به یارانه‌بگیران تغییری نکرده و در حد همان ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومان باقی مانده است. هر چند طی این سال‌ها انتقادات زیادی نسبت به این موضوع مطرح و عنوان می‌شد که با توجه به تغییرات تورم مبلغ یارانه‌های نقدی از ارزش چندانی برخوردار نبوده و باید در مورد آن تجدید نظر شود. با این حال فعلا حدود ۷۷ میلیون نفر در هر ماه یارانه نقدی ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومانی را دریافت می‌کنند. همواره در انتخابات‌های گذشته شاهد وعده‌های یارانه‌ای نامزد‌ها بوده ایم وعده‌هایی که گاه برای پرداخت یارانه غبر قابل باور می‌شد.

وعده هایی از جنس یارانه

نامزد‌های ریاست جمهوری انتخابات ۱۴۰۰ هم از قافله وعده‌های یارانه‌ای جا نماندند و هریک اعدادی را به عنوان یارانه اعلام کرده اند. از یارانه ۴۵۰ هزار تومانی تا یارانه یک میلیون تومانی!

محسن رضایی یکی از نامزد سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری بود که از پرداخت یارانه ۴۵۰ هزار تومانی خبر داد و گفت که یارانه را به مبلغ ۴۵۰ هزار تومان ماهانه برای هر فرد افزایش می‌دهم و برای ۴۰ میلیون نفر از ملت ایران که درآمد کم تری دارند واریز خواهیم کرد. رضایی تأکید کرد که به ملت عزیز ایران می‌گویم که با رأی قاطع شما ملت ایران و تشکیل دولت «اقدام و تحول»، سریعاً با تعیین نرخ و قیمت ترجیحی، معادل ۴ میلیارد دلار از محل فروش محصولات نفتی به ثروتمندان و معادل همین مقدار از خرید نهاده‌های دامی، صرفه‌جویی خواهیم کرد و با جلوگیری از اتلاف ثروت عمومی و قطع دست ویژه خواران، یارانه را به مبلغ ۴۵۰ هزار تومان ماهانه برای هر فرد به ۴۰ میلیون نفر از ملت ایران (که درآمد کم تری دارند) واریز خواهیم کرد.

اما پس از آن عبدالناصر همتی انتقاداتی را بر وعده‌های یارانه‌ای رضایی وارد کرد. اما او این رقم را افزایش داد و گفت که حداقل باید یک میلیون تومان یارانه نقدی به هر خانوار ۳ دهک پایین بدهیم.

او در گفت‌وگو با خبرنگار شبکه خبر با بیان اینکه یارانه‌ها به شکل کنونی هدفمند نیست، گفت: معیشت مردم اولویت مهم و اساسی برای او است. سه دهک پایین جامعه از نظر اقتصادی تحت فشار هستند و به طور ویژه توجهم به این سه دهک خواهد بود. همتی گفته که قصد نداشته عدد اعلام کند، چون آن را نوعی رقابت برای گرفتن رأی اعتماد از مردم می‌داند.

این نامزد ریاست جمهوری اظهار کرد: حداقل هر خانواری در این سه دهک پایین یک میلیون تومان یارانه دریافت کند.

همتی همچنین در برنامه رادیویی شمارش معکوس نامزد انتخابات ریاست جمهوری با بیان اینکه مهم‌ترین برنامه من کنترل نقدینگی است، گفت: ۵۰ درصد درآمد کشور به دو دهک می‌رسد. علت اینکه تاکنون مشکل داشتیم، حضور رئیس‌جمهور سیاستمدار بود و سیاست بر اقتصاد حاکم بود، من می‌خواهم عکس این قضیه اتفاق بیفتد و اقتصاد دان بر سیاست حاکمیت پیدا کند. مهم‌ترین برنامه من کنترل نقدینگی است.

محسن مهر علیزاده دیگر کاندیدای انتخابات ریاست‌جمهوری هم درباره افزایش یارانه بیان کرد: آنچه من در روز اول کاری به صورت یک دستورالعمل اجرایی صادر خواهم کرد این است که یک بررسی ظرف یک ماه نخست کارم انجام می‌دهم که بتوانیم یارانه نقدی پنج دهک پایین درآمدی جامعه را افزایش دهیم. پس از بررسی یارانه نقدی سه دهک نخست جامعه را پنج برابر و دو دهک چهارم و پنجم را سه برابر کنیم.

او با بیان اینکه بر اساس محاسبات صورت گرفته این اقدام حدود ۶۰ هزار میلیارد تومان بودجه نیاز دارد افزود: این رقم به ۴۰ هزار میلیارد تومان فعلی اضافه می‌شود. این نامزد انتخابات ریاست جمهوری گفته که به این ترتیب با توجه به حذف رانت‌های پنهان در انرژی که در حال حاضر به میزان بیش از ۷۰ هزار میلیارد تومان است، بخش قابل توجهی از درآمد‌ها وارد زندگی مردم به ویژه تولید خواهد شد که بخشی از آن هم به صورت مستقیم وارد زندگی مردم می‌شود.

سید امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی از نامزد انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ هم در برنامه انتخاباتی خود که از شبکه اقتصاد پخش شد، گفت: ما یک نظام مالیاتی طراحی کردیم و با آن می‌خواهیم تمام مکانیزم‌های تأمین اجتماعی هدفمندی یارانه‌ها را یکپارچه کنیم. هر خانواده ایرانی باید یک شناسنامه اقتصادی نزد دولت داشته باشد. درآمدش چقدر است؟ هزینه اش چقدر است؟

این کاندیدای ریاست جمهوری اظهار کرد: مردم از این زاویه به سه گروه تقسیم می‌شوند؛ یک گروه کسانی که درآمدشان بیش از هزینه شان است. یک گروه هزینه‌های قابل قبول دارند، یک گوه هم کسانی که هزینه‌های‌شان از درآمدشان بیشتر است و این هر چه عمق بیشتر پیدا بکند شکاف بیشتر است. باید از این‌ها به صورت پلکانی مالیات بگیرند.

وی ادامه داد: هزینه‌های خانواده‌ها یکسان نیست. ممکن است کسی فرزند کوچک داشته باشد، کسی معلول داشته باشد ما به ازای هر خانواده باید یارانه برایشان تعریف بکنیم. یعنی هوشمندسازی و یکپارچه‌سازی است.

سید ابراهیم رئیسی، اما نگاه خود را معطوف به جوانان کرده است و گفته: «من به جوانان گفته‌ام که آن‌ها ازدواج کنند و ما هم ساخت مسکن را برایشان از همان روز نخست دولت پیگیری می‌کنیم و فکر می‌کنم بشود طی چهار سال، ۴ میلیون واحد مسکونی ساخت».

اما سعید جلیلی دیگر چهره انتخاباتی معتقد به یارانه‌های حوزه انرژی است. او درباره طرح خودش گفت که طرح مد نظر ما به طور خلاصه این بود که ما در کشور میزان مشخصی مصرف حامل‌های انرژی داریم شامل گاز، برق، بنزین، گازوییل و…. این میزان را تقسیم بر جمعیت کشور می‌کنیم که یک واحد انرژی یا به اختصار وان که شامل سبدی از حامل‌های انرژی است به دست می‌آید.

وی ادامه داد: حق برخورداری از این واحد انرژی را به صورت برابر به افراد جامعه می‌دهیم و مدیریت مصرفش در اختیار مردم قرار می‌دهیم. مردم می‌توانند مصرف کنند یا به افرادی که مصرف بیشتری دارند بفروشند. این می‌شود هم توزیع عادلانه، هم اصلاح الگوی مصرف و هم دولت برخلاف طرح‌های مشابه، پولی از جیب خودش نمی‌دهد. اختیار دادن به مردم بالاترین مصداق احترام به مردم است.

این‌ها گوشه‌ای از اظهار نظرات یارانه‌ای نامزد‌ها بود، اظهار نظراتی که با واکنش رئیس سازمان هدفمندی یارانه‌ها مواجه شد.

امید حاجتی رئیس سازمان هدفمندی یارانه‌ها درباره وعده‌های یارانه نامزد‌ها گفت: تمام پرداخت‌ها در سازمان هدفمندی یارانه‌ها به موجب قانون مصوب و تبصره آن در قانون بودجه انجام می‌شود و هیچ کسی به صورت خودسر نمی‌تواند مبلغ یارانه نقدی را افزایش یا کاهش دهد؛ بنابراین هر وعده درباره‌ی پرداخت یارانه نقدی باید مجوز قانونی داشته و به تصویب مجلس رسیده باشد.

مسئله‌ای که نامزد‌ها قبل از وعده‌های یارانه‌ای خود باید به آن توجه کنند و آن را برای طرفداران خود شفاف کنند منابعی است که این یارانه‌ها قرار است از آن پرداخت شود.