زوایای پنهان تنش‌های اخیر بن سلمان و بایدن

به گزارش تیتر داغ:بعد از فشار‌های هم‌زمان آمریکا علیه عربستان همچون تعلیق فروش سلاح به این کشور و تهدید به افشای گزارش قتل «جمال خاشقجی» روزنامه نگار منتقد سعودی و همچنین افشاگری «سعدالجبری» مقام سابق اطلاعاتی سعودی در کانادا علیه «محمد بن سلمان» ولیعهد سعودی در خصوص نقش این شاهزاده برای مسموم کردن «ملک فهد» پادشاه سابق عربستان سوالاتی در خصوص آینده روابط «جو بایدن» رئیس جمهور آمریکا و ولیعهد جوان سعودی مطرح می‌شود.

دولت دموکرات‌ها در ظاهر رویکردی متفاوت‌تر نسبت به خاورمیانه در مقایسه با دیگر روسای جمهور سابق ایالت متحده آمریکا اتخاذ کرده است؛ همانطور که دولت وی به صراحت اعلام کرده بود مشارکت عملیات نظامی عربستان در جنگ یمن را متوقف خواهد کرد و موضوع حقوق بشری در این کشور را مورد بررسی قرار خواهد. در همین راستا جو بایدن مستقیما با «ملک سلمان» پادشاه بیمار عربستان تماس گرفت که این امر نشان دهنده خواست بایدن برای جداسازی روابط آمریکا و عربستان سعودی از ولیعهد سعودی بود.

«جن ساکی» سخنگوی کاخ سفید در ۱۷ فوریه اعلام کرد که جو بایدن بر خلاف دولت قبلی آمریکا به ریاست «دونالد ترامپ» که روابط میان واشنگتن و ریاض را مبتنی بر ارتباط با محمد بن سلمان کرده بود، قصد دارد روابط واشنگتن و ریاض را منحصر به «سلمان بن عبدالعزیز» پادشاه این کشور کند.

وب سایت سعودی لیکس به نقل از یک مقام آگاه اعلام کرد که پادشاه عربستان از لحن تنش‌آمیز دولت جو بایدن در برابر کشورش و عدم تماس رئیس‌جمهور آمریکا با محمد بن سلمان عصبانی است و از برخی مقامات این کشور و مشاورانش خواسته تا هر چه سریع‌تر کانال‌های ارتباطی قوی با دولت بایدن جهت کاهش تنش باز کنند.

مجله آمریکایی «فارین پالیسی» اعلام کرد ولیعهد سعودی گام‌هایی برای کاهش تنش با جو بایدن از جمله آزادی «لجین الهذلول» فعال سعودی که در تاریخ دهم ماه فوریه جاری آن هم پس از ۱۰۰۱ روز تحمل زندان و مطرح شدن اتهاماتی مبنی بر شکنجه او آزاد شد، برداشت.

هفته گذشته نیز رسانه‌ها اعلام کردند که محمد بن سلمان در لحظه آخر و با وجود اینکه نامش در لیست شرکت‌کنندگان کنفرانس آب‌وهوایی گلاسکو بود، به دلیل اینکه رهبران سیاسی جهان از جمله جوبایدن از دیدار با او خودداری کردند، تصمیم گرفت در کنفرانس شرکت نکند. همچنین یک مقام عالی رتبه آمریکایی هفته گذشته تاکید کرده بود که بایدن برنامه‌ای برای دیدار با محمد بن سلمان در حاشیه کنفرانس آب‌وهوایی ندارد.

روزنامه گاردین چاپ انگلیس نیز اخیرا اعلام کرد پس از آنکه دولت عربستان از بایدن درخواست کرد توجه بیشتری به ولیعهد این کشور نشان دهد و ارتباط‌های بیشتری با وی برقرار کند و به نادیده گرفتن او ادامه ندهد، بن سلمان به سوژه طنزی در رسانه‌های خارجی تبدیل شده است.

این روزنامه نوشت، زمانی که از جو بایدن پرسیده شد که آیا قیمت نفت به زودی کاهش می‌یابد یا نه، دولت دموکرات‌ها اظهارات مبهمی درباره این داشت که روابط تنش‌زده خود با عربستان را تا حدودی در این مورد مقصر می‌داند. بایدن معتقد بود که افزایش قیمت نفت در واقع برای انتقام‌جویی از تصمیم شخصی او در خصوص ممانعت از دیدار با بن سلمان و یا به رسمیت نشناختن او صورت گرفته است.

«امیرعلی ابوالفتح» کارشناس مسائل سیاسی اعلام کرد: رابطه خوب سیاسی ترامپ با بن سلمان، عربستان را به سمت خودسری در برابر آمریکا سوق داد و بایدن قصد دارد با خودداری از دیدار با بن سلمان از طریق افشای پرونده‌های عربستان، این کشور را بار دیگر گوش به فرمان خود درآورد.

کارشناسان معتقدند که دولت بایدن واقعا قصد کنار گذاشتن ولیعهد جوان سعودی را ندارد و تنها نوع موضع خود را در خصوص باج‌گیری از عربستان تغییر داده است یعنی دونالد ترامپ با سرپوشی از جنایت‌های محمد بن سلمان و حمایت از اقدامات نقض حقوق بشری وی منافع مالی خود را تامین می‌کرد، اما جو بایدن با اعمال فشار‌ها و تهدید‌ها و افشاگری پرونده‌های عربستان میخواهد خزانه عربستان را به روی آمریکا باز نگه دارد.

بسیاری از تحلیلگران متعقدند که تنش میان جو بایدن و ولیعهد جوان سعودی طولانی نخواهد بود و به صورت مقطعی و در ظاهر است به ویژه اینکه جوبایدن قصد ندارد متهم به نقض وعده‌های خود در انتخابات رئیس جمهوری در خصوص رسیدگی به پرونده حقوق بشری شود.

همچنین پس از فوت ملک سلمان، آمریکا توانایی ممانعت از ولیعهد سعودی برای رسیدن به تاج و تخت پادشاهی را ندارد و هر اقدامی در این زمینه بخواهد انجام دهد با شکست مواجه خواهد شد؛ بنابراین واشنگتن به دلایل بسیاری نمی‌خواهد رابطه خود را با فردی که قرار است به مدت چندین دهه پادشاه کشور اسلامی در منطقه باشد، کشوری که در قیمت‌گذاری جهانی انرژی نقش مهمی ایفا می‌کند و همچنین در راستای عادی سازی روابط برخی کشور‌های عربی با رژیم صهیونیستی که در راستای منافع آمریکا نیز است، نقش بسزایی دارد، کاملا تیره و تار کند.